.png){kind=small}
Municipios da demarcación
Baiona
Coñeceu antes que ninguén en Europa ou feito do descubrimento de América, dado que ou seu porto foi o elixido por Martín Alonso Pinzón para realizar a primeira escala da carabela "A Pinta" non seu regreso de novas terras.
Baiona é o máis monumental dous concellos do Val Miñor. A súa zona antiga está considerada Conxunto Histórico de interese cultural. Todo o mundo oiu falar do castelo de Monterreal, un recinto amurallado de 3 km. de perímetro, proxectado internacionalmente mercé ao Parador de turismo que alberga. Pero teñen tamén gran interese artístico a Colexiata de Santa María, o cruceiro da Trinidade e as casas do Deán, Ceta e Salgado.
Gondomar
É o concello máis interior do Val Miñor. Na súa paisaxe campestre resalta o monte Galiñeiro, o pico máis alto da comarca, desde o que non só se divisa a ría de Vigo, senón tamén parte da súa área metropolitana e da contorna de Porriño e Mos.
Nas súas ladeiras pacen cabalos salvaxes. Para marcalos celébrase un popular curro en Morgadáns. Poucos lugares como Gondomar presentan tal abundancia de residencias señoriales. Entre elas distínguense os pazos de Gondomar, Villarés e Pampillón.
Entre os restos artísticos de maior importancia poden citarse a igrexa románica de Santa Baia de Doas, a ponte medieval e o cruceiro de Mañufe.
Gondomar áchase rodeada de ricas paraxes naturais que permiten a práctica de toda unha serie de actividades ao aire libre. Sendeirismo ou percorridos en bicicleta de montaña, son algunhas das opcións que lles propomos. Doutra banda, os miradoiros de Portavedra, Feira da Doce e Prado, situados nos puntos máis altos do municipio, permiten obter unhas vistas privilexiadas. Ríos da rexión, como o Zamán e o Miñor, convértense deste xeito en cita ineludible para os amantes da pesca, xa que neles pódense pescar deliciosos exemplares de troitas, angulas e reos. Os máis aventureiros tamén poden practicar deportes como a caza e o alpinismo.
Mondariz
Mámoas, petróglifos e castros pincelan o relevo deste concello acollido no seo do val do Tea. Protexido pola Sierra do Suído, Mondariz destila tranquilidade e recollemento no verde da súa alfombra.
A ponte romana de Cernadela e a Igrexa de Mondariz compiten para chamar a atención do visitante coas magníficas pedras que sosteñen o Castelo de Sobroso, unha das fortalezas máis importantes da oferta histórico-monumental de Galicia. Testemuña da vida de Mondariz desde o século X, o seu momento de maior esplendor alcanzouno no século XII, ao converterse en centro das loitas que sostiveron os partidarios de Afonso VII contra os de Dona Urraca.
Mondariz pódese apreciar facilmente desde o chamado "Cotedeira", que, a 883 metros sobre o nivel do mar, descóbrenos un impresionante territorio onde o protagonista indiscutible é o río Tea.
O entorno natural de Mondariz é idóneo para a práctica de actividades ao aire libre. O sendeirismo é quizá a actividade raíña con varias rutas trazadas nas que un pode perderse en espesos bosques e carballeiras ou, se o prefire, achegarse a enclaves importantes polos seus restos arqueolóxicos, como os situados na parroquia de Mouriscados, Frades, Gargamala e Toutón. Non menos importantes son os castros situados en Riofrío, Monte do Castro e Mondariz.
Mondariz-Balneario
No fluír das augas das fontes medicinais de Troncoso e da Gándara atopou o municipio a súa fama internacional e o esplendor dunha época que levou a estas paraxes aos personaxes máis representativos da España de principios de século.
A historia de Mondariz-Balneario está ligada á auga e á figura de Enrique Peinador Vela, que fixo do barrio de Troncoso, pertencente á parroquia de Mondariz ata 1924, o coñecido balneario, grazas ao cal débese a aparición do actual municipio, o máis reducido en extensión (2,4 Km.) de todo o territorio nacional e que figura como municipio independente desde o 30 de novembro de 1924. Os descubrimentos dos manantiais de Troncoso en 1862 polo sacerdote Domingo Branco Lage e o de Gándara no 1872 por Enrique Peinador Vela, foron sen dúbida unha peza crave na súa historia.
Con todo, as renovadas instalacións termais non eclipsan a beleza que aínda conserva o contorno, que mantén o espírito señorial de fai cen anos. O río Tea abre un paseo nas súas beiras para gozar da natureza no seu estado máis puro.
As ruínas do Mosteiro de Casteláns, a capela medieval que se conserva no barrio de San Pedro ou a capela do Bosque, no parque do balneario, tampouco pasan desapercibidas.
As Neves
O Miradoiro do Monte Nomedio permite ao camiñante abarcar, ata onde os seus ollos lévenlle, a extensión dun municipio que creceu alimentado polos vales fluviais articulados baixo a custodia do río Miño.
Boas claves para botar unha ollada ao pasado das Neves atópanse acazapadas entre as pedras do Castro de Altamira, en pazos como o de Monterreal ou nos muros da Igrexa de San José de Ribarteme, onde se celebra unha das romarías máis antigas de Galicia: Santa Marta de Ribarteme.
Convén visitar ademais a Ponte Romana da Senra, sobre os Agarres, de ampla calzada e en bo estado de conservación. A través de fervenzas e augas cristalinas, transcorre a súa lenda, que narra os beneficios das augas que rodean esta ponte para a maternidade.
Percorrendo o tramo do Camiño de Santiago que atravesa As Neves, é posible contemplar o "Pousadoiro", lugar no que os veciños ofrecían requesón e mel aos peregrinos que por alí pasaban. Outras moitas rutas serpentean polas Neves para dar a coñecer os puntos mais importantes do municipio. Destacan as que percorren o val do Miño, o val do Xuliana ou o de Termes.
Nigrán
Costa e bosques forman a paisaxe natural do municipio de Nigrán, que viu cambiar a súa fisionomía a pasos axigantados e que se adorna con piñeiros, eucaliptos, limoneiros, mimosas e toxos onde antes había alisos, salgueiros, bidueiros, carballos e castaños.
Nunha zona na que a poboación áchase diseminada, o minifundismo e a agricultura de subsistencia baseada no millo, a pataca, os legumes e o viño, marcan a economía dos seus habitantes.
A ausencia dunha boa infraestrutura restou posibilidades á riqueza pesqueira, mentres a gandería, orientada ao propio consumo familiar, queda nalgunhas cabezas de vacún e lanar. Hostalería, alimentación, turismo e o sector da construción, son as outras fontes importantes de ingresos do concello.
Ponteareas
O casco urbano da vila permite un percorrido entre prazas e rúas con moitísimo encanto, escenario das alfombras florais do Corpus, declaradas de Interese Turístico Nacional.
A Citania de Troña observa o devir dos días dun municipio que ten ofertas para satisfacer ao máis esixente dos visitantes. A Cultura Castreña comparte protagonismo coas vistas que ofrece o Monte Picaraña que acolle, ademais, dous guiños da natureza: a Pedra do Equilibrio e a Pedra dos Namorados. Unha ermida e un vía crucis no cume coroan tan singular montaña.
O Tea é o río que alimenta este chan e que serve de lenzo para a ponte medieval que o atravesa. A praia fluvial da Freixa é outro dos lugares nados ao amparo do caudal deste río. Entre os seus monumentos é indispensable coñecer as igrexas románicas de San Pedro de Angoares, San Estevo de Cumiar, San Salvador de Padróns ou o convento franciscano de Canedo.
Salvaterra do Miño
Os arcos da ponte medieval de Fillaboa, sobre o río Tea, son a carta de presentación desta terra que atopa nas uvas dos seus verdes viñedos o froito dun dos seus tesouros máis prezados: o viño do Condado.
Na orografía deste val, que ofrece unha espléndida vista desde o Miradoiro de Monte Castelo, adivíñase a influencia do veciño Portugal na silueta das casas de Monçao.
O municipio de Salvaterra de Miño rezuma historia a cada paso. De obrigada visita son o castelo ou as muralas do século XVII que nos permitirán recontruir a vida dos cabaleiros e damas da época. A igrexa de San Lorenzo, coa súa fermosa fachada renacentista, a capela da Oliveira ou as covas de Dona Urraca, son construcións que espertan tamén a curiosidade do viaxeiro.
Este conxunto histórico conforma a antiga Fortaleza de Salvaterra, declarada de Interese Cultural desde o ano 1949, e considerada como unha das máis importantes e impoñentes fortificacióna do sur de Galicia.
Vigo
Vigo é a metrópoli máis grande de Galicia. Nacida dun pequeno pobo portuario que foi amoblando os seus montes, hoxe é unha cidade con múltiples caras que non perdeu de vista ao seu mar (todos eses cumes -A Madroa, A Guía ou o monte Alba- teñen fiestra aberta á ría).
Ademais de manter a primitiva actividade pesqueira é, tamén, estación de embarque industrial. Segue resultando confortable callexear o Vigo Vello, entrar nese túnel do tempo que atravesa os antigos soportais do barrio do Berbés, visitar a Colexiata ou beber o mar nas ostras que serven na Pedra.
Na cidade máis actual quedan edificios do seu bautizo moderno, superficies comerciais e amplos parques para a quietude, como O Castro e Castrelos.
As máis de 40 praias son espléndidas e teñen unha boa oferta de servizos: as máis urbanas son O Vao e Samil, pero tamén Canido ou os areais das illas Cíes, pertencentes ao Parque Nacional Illas Atlánticas, invitan á visita.
No entorno do monte do Castro hai varios miradoiros. Nun deles está o monumento aos galeóns de Rande, desde onde se divisa parte da vila, o porto, a ría de Vigo e a costa do Morrazo. Desde o miradoiro do monumento ao trobador Martín Códax - quen mellor cantou ao mar de Vigo- pódese contemplar a zona oeste da cidade, a entrada da ría, as illas Cíes e Toralla. Desde as murallas da fortaleza do Castro aprécianse tamén fermosas vistas da ría, a cidade e o porto.
Arte, arqueoloxía e historia da cidade de Vigo é o que reúne nas súas salas o Museo Quiñones de León, situado no Pazo de Castrelos. Nel conviven os máis antigos restos, datados entre o ano 150000 AC e a actualidade, coa mellor colección de Arte Galega Contemporánea que existe hoxe en día.
Situado na zona monumental, na orixe da cidade, poderemos gozar do comercio tradicional de Vigo, coas súas cesteiras, pequenas embarcacións a escala, bordados, e sobre todo, os postos de marisco e as coñecidas ostreiras, quen lle ensinarán a degustar este delicioso produto procedente das Rías Baixas.
